Sevil Gümrükcü / SİGORTAMNEWS
ABD’de ekonomik çevreler ve özellikle sigortacılar şimdi Milton Kasırgası’nın bıraktığı zararı konuşuyor. ABD’nin uluslararası derecelendirme kuruluşlarından Fitch Ratings, 50 milyar dolara kadar sigortalı kaybı beklendiğini açıkladı. ABD’nin bir diğer derecelendirme kuruluşu S&P Global ise “Kasırga, 2024 yılının felaket bütçelerini tamamen tüketebilir” yorumunu yapıyor.
SİGORTAMNEWS Yazı İşleri ekibi olarak Milton Kasırgası’nın akislerini bölgede yaşayan sigortacıdan öğrenmek istedik. Aklıma uzun süredir tanıdığım arkadaşım Alper Behar geldi. Milton kasırgasının Florida’da sigorta sektörüne etkilerini sorduğumuz Alper Behar, bölgede 10 yıldır sigorta acenteliği yapıyor.
Alper ile hemen WhatsApp üzerinden irtibata geçtik. Düzgün Türkçe ile olayı çok güzel ifade eden Alper’in yazısını hiç dokunmadan yayınlıyoruz:
Son altı yıldır Florida’da sigorta sektörü çok zor durumda. Kanunların değişmesinden sonra avukatlara verilen yüksek yetkiler ve çok yüksek işlem ücretlerinden dolayı, yedi sene önce 60'tan fazla sigorta şirketi varken 2023 yılında Florida'da 5-6 tane sigorta şirketi kaldı. Şirketlerin birçoğu finansal sıkıntılara girip iflas etti. Bir kısmı da Florida'da iş yapmaktan vazgeçip eyalet sınırlarını terk etti. (Avukatlara verilen çok yüksek işlem ücreti derken, örneğin 70 bin dolar tamirat gerektiren bir hasar için dava açan avukata mahkeme, 650 bin dolar işlem ücreti ödenmesine hükmetti. Bu tip örnekler çoktur.)
Bütün bunların üzerine son dört yıldır Amerika'da yaşanan yüksek enflasyon ve faizlerin yükselmesi sebebiyle sermaye maliyeti artması ile birlikte reasürans maliyetlerini de zıplattı. Artışlar, son kullanıcıya sigorta prim maliyetlerinin yükselmesi olarak yansımaktadır. Birçok sabit gelirli kişi, evinin sigortasını ödemekte zorlanmaktadır artık. Geçen sene yaşadığımız Ian Kasırgası ve bu sene yaşadığımız Milton Kasırgası ve öncesindeki Helen Kasırgası sonucu oluşan felaket ve yıkımlar, tabii ki sigorta şirketleri tarafından karşılanmak durumunda. Ancak bu şirketlerin de oluşan zararı karşılayacak fonlarının olup olmadığı en büyük soru.
Normal zamanlarda yerel sigorta şirketinin maliyetleri içinde, reasürans maliyeti yüzde 20 veya yüzde 30 oranında olur. Para maliyetinin artmasıyla birlikte ve birçok sigorta şirketinin finansal sıkıntıya düşüp reasürans fonuna başvurması nedeniyle; günümüzde sigorta firmalarının reasürans maliyeti toplam giderlerinin yüzde 70’ine kadar yükselmiş durumda.
Florida Valisi, 2023 yılında zor durumda olan sigorta şirketlerini kurtarmak için 2 milyar dolarlık bir fon yarattı ve sigorta şirketlerinin bu fondan borç almalarına olanak verdi. Bu sayede sektöre birçok yeni şirketin de girmesini olanak tanınmış oldu.
2023 yılında Florya'da eyalet tarafından yönetilmekte olan Citizens Insurance kurumu sektördeki dalgalanmalar ve imkânsızlıklar nedeniyle 1 milyon 300 bine yakın poliçe büyüklüğüne ulaşmıştı. Citizens Insurance kurumu, eyalet tarafından kurulmuş olan ve serbest piyasada sigorta bulunamayan evler için geçici olarak sigorta yapmak üzere kurulmuş olan ve tahminen 40 bin tane poliçe için düzenlenmiş olan bir kurumdur. Kâr amacı gütmeyen bir kurum olan Citizens Insurance, kanunen zarar etmesi de yasaklanmış bir kurumdur. Eğer Citizens Insurance zarar etme aşamasındaysa poliçe sahiplerinin primlerini ek prim uygulayarak, bu zararı poliçe sahipleri üzerinde paylaştırır.
Milton Kasırgası’nın vurduğu ve harap ettiği bölgelerde Citizens firmasının çok yüksek sayıda poliçesi var. Serbest piyasa kurallarının uygulandığı her yerde olduğu gibi ani talep artışı oluşturan bu kasırga olayı nedeniyle tamirat ve inşaat malzemeleri ve özellikle işçilik fiyatları normal fiyatların birkaç kat daha üzerine çıkmış durumda. Önümüzdeki günlerde sigorta firmalarını zor günler bekliyor.
Özellikle sektöre yeni giren ve sermaye yapısı derin olmayan firmalar aynı hızda sektörden kaçabilir ya da finansal zorluğa düşüp iflas edebilir. Daha eski ve köklü firmalar ise derin ilişkileri sayesinde reasürans fonlarına başvurup maddi zararı atlatabilseler bile gelecek sene ve sonraki senelerdeki reasürans maliyetleri bu firmaların kâr etmelerini sınırlayabilir. En son seçenek olan Citizens firması da maalesef ki sınırsız paraya sahip değil. Citizens firması mevcut poliçe sahiplerine yüzde 45'e kadar ek prim uygulayabilir
Diğer önemli konu da hasar gören evlerin büyük bir kısmının sel sularından hasar görmüş olması. Normal ev sigortaları sel sularından yaşanan hasarları karşılamazlar. Sel teminatı için Florida’da özel sel sigortası satılmaktadır, Türkiye'deki bağımsız deprem sigortası gibi. Hasar gören evlerin birçoğunda sel sigortası alınmamış olması nedeniyle bu kişiler zararlarını karşılamak için ev sigortalarından yardım alamayabilirler.
Hangi açıdan bakarsak bakalım gerçekten çok zor bir durum.
Önümüzdeki seneler için Florida’da sigorta primlerinin yükseleceğini öngörmek bir sürpriz olmasa gerek. Maalesef şu an zaten çok yüksek olan sigorta primleri daha da yükselirse sabit gelirli Floridalılar için hayat daha da zor olacaktır.
Bağımsız bir sigorta acentesi, Behar Insurance, olarak biz bünyemizde 22 tane ev sigortası şirketini temsil ediyoruz. Bütün müşterilerimiz için yenileme zamanında ev sigortalarını poliçelerini yeni müşteriymiş gibi tüm firmalardan teklif alarak kendilerine iletiyoruz ve en uygun seçenek ile devam etmelerine yardımcı oluyoruz. Tabii unutulmaması gereken bir gerçek, zaman geçtikçe ve hasarlar yaşandıkça istatistiksel daha çok karşılaşılan sorunlar, poliçelerde sınırlandırmaktadır. Veya poliçe kapsamından hariç tutulmaktadır.
Bazen birazcık daha pahalı bile olsa eskiden gelen poliçeyi tutmak, poliçenin teminatları, poliçenin kalitesi açısından ve poliçe bütünlüğü açısından daha önemlidir.
