John Berger’ın “Hayvanlara Niçin Bakarız?” metninde belirttiği gibi, 19. yüzyılda yaygınlaşan halka açık hayvanat bahçelerinin varlığı sadece seyirlik bir deneyim olmanın ötesinde, uzak ve yabancı ülkelerden ele geçirilerek getirilen egzotik hayvanların teşhiri ile sömürgeci geleneği desteklerken iktidarın da gücünü onaylayan bir simgeydi. Adını güçlü bellekleriyle bilinen fillerden alan bu sergide ise Filler Neden Öfkeli? sorusu üzerinden doğanın ve insanın birbiriyle olan etkileşimini, güç dinamiklerini ve bu dinamiklerle oynayan insanın çevresini tahakküm altına alma hırsının sonuçlarına yakından bakılıyor.

Başlangıçta, Lascaux mağarasındaki duvar resimlerinde olduğu gibi insan ve hayvan birbirinin varlığında bütün iken bu bütünlükten sıyrılmaya çalışan insanın doğa üzerinde şiddet yoluyla üstünlük kurma çabası, insanın doğaya karşı kullandığı kaba kuvvetin onu başka insanlara karşı şiddet kullanmaya da teşvik ettiği içselleştirilmiş bir cesaret ile yankı bulmaktadır. Şiddetin farklı bağlamlardan koparılan anlamlarını günümüz dünyasının kodlarıyla işleyen Çavuldur, dış dünyanın sınırlarından kendi çekirdeğine doğru yol alan bir hikâyeyi serbest bırakıyor. Bu hikâyeyi oluştururken evrenin sınırsız belleğini içeren her bilgi, anı ve zamanın tüm olasılıkları; kimi zaman bir kadının saç telinde, kimi zaman ise bir yaprağın damarlı yüzeyinde ya da bir lav taşının moleküllerinde korunarak hiç kaybolmamak üzere muhafaza ediliyor.

Lale Çavuldur

1983-1986 Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Resim Bölümü’nde başlayan sanat eğitimini Almanya’da sürdürdü. 1987-1991 Karlsruhe Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde aldığı Resim ve Heykel eğitiminin ardından Yüksek Lisans derecesiyle mezun oldu.

1994-1996 Leipzig Güzel Sanatlar Akademisi’nde yüksek lisans programına devam etti. 1997 yılında Türkiye’ye döndü, bağımsız sanatçı olarak dans performans, yerleştirme, heykel ve resim alanlarında üretimlerini sürdürdü. 2005 yılında Anadolu Üniversitesi’nde akademik alanda çalışmaya başladı, Kâğıt Yapım Atölyesi’nin kurulmasına önayak oldu, atölye dersleri verdi. 2010-2011 İTÜ Ayazağa yerleşkesinde ders verdi. 2007-2021 FMV Işık Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde kurduğu kâğıt atölyesinde öğretim üyesi olarak görev yaptı, kâğıt sanatı ve tasarım dersleri verdi. 2012-2018 Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü’nde doktora programına devam etti. “Geri Dönüşümlü Kâğıt Hamurunun Görsel Sanatlar Eğitiminde Kullanımı ve Çevre Eğitimine Yönelik Etkileri: Bir Eylem Araştırması” başlıklı tezini tamamlayarak doktor unvanını aldı. Yerleştirme, resim ve heykel alanında ürettiği eserlerinde ağırlıklı olarak kâğıt kullanmakta, kendi malzemesini üreten ve dönüştüren bir yöntemle, çevre ve kâğıt sanatını birleştiren bir tutum izlemektedir.

Filler Neden Öfkeli? sergisi 13 Nisan 2024’e kadar Millî Reasürans Sanat Galerisi’nde görülebilir.

Editör: Hasan Burak Karadeniz