Türkiye Sigorta Birliği’nin katkılarıyla yayınlanan ve Gazeteci Noyan Doğan’ın sunduğu ve Türk P&I Sigorta Genel Müdürü Ufuk Teker ile Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkanı Cem Seven’in konuk olduğu Bakış programında gemi ve yat sektörü konuşuldu.
Programın başında verilen bilgilere göre; Sektör en fazla ihracatı Norveç’e gerçekleştiriliyor. Türkiye’de 70’in üzerinde tersane bulunuyor, 20’si ihracat yapıyor.
İstanbul ve Yalova’dan gerçekleştirilen ihracatın toplam payı yüzde 87.5. Ürün grubu bazında en çok ihracat, balıkçılık gemilerinde yapılıyor.
BEŞ YILDA 6.4 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT
Gemi Yat ve Hizmetleri İhratçıları Birliği Başkanı Cem Seven, “Türkiye, römorkor, balıkçı tekneleri ve feribotlar gibi özel maksatlı gemi inşaasında oldukça başarılı. Bu alandaki istatistiklere bakarsak, Türkiye 2020 yılında 1 milyar 375 milyon dolarlık yat ve gemi ekipmanı ihracat gerçekleştirdi. 2021 yılında ise tarihin en yüksek ihracat seviyesine ulaşarak 1 milyar 675 milyon dolarlık ihracat yaptı. 2022 yılını da 1 milyar 400 milyon dolarla kapattık. Bu 1 milyar 400 milyon doların içinde yaklaşık 400 milyon dolar yat ihracatı oluşturuyor. Bunlar ağırlıklı olarak mega yatlardan oluşuyor. 238 milyon dolar tutarında römorkor ihracatı gerçekleştirdik. 228 milyon dolarlık balıkçı gemisi ihracatı yaptık. Bu ihracatların büyük çoğunluğu kuzey Avrupa ülkesi olan Norveç’e yapıldı” dedi.
Seven, “Dünyanın en büyük canlı balık taşıma gemisi Türkiye’de inşa edildi. Diğer başarılı olduğumuz grup balıkçı fabrika gemileri. Bunlar yakalanan balıkların filetosunu çıkartıyor, şokluyorlar. Tüm bu işlemleri karaya gitmeden geminin içinde yapıyorlar. Balığın diğer kısımlarını balık unu ve protein yapıyorlar” diye konuştu.
MEGA YATLARDA TÜRKİYE LİDER
Türk P&I Sigorta Genel Müdürü Ufuk Teker ise denizcilik sektöründe Türk P&I Sigorta’nın da katılmasıyla deniz sigortalarında penetrasyon yükseldiğini söyledi. “Yerel mevzuatımız da sigorta olmasını emrediyor” diyen Teker, “Pandemi sonrasında Türkiye’de yat sayısında ciddi bir artış oldu. Marinalarda şu an özel amaçlı tekneler için yer bulmakta sıkıntı çekiliyor. Marina ücretleri de eskisine nazaran oldukça yükseldi. İnanılmaz derecede yat ithali de yapıldı. Küçük ölçekli yatlar ithal ediliyor. Mega yatlar ise Türkiye’nin liderliği tartışılmaz. Türkiye’de önemli yat üreticilerimiz var. Deniz turizm tarafı da apayrı bir konu. Şu anda 48 tane aktif marina var ve tamamı dolu. Belediyelerin tahsis ettiği bağlama yerleri ve Tarım Bakanlığı’nın balıkçı tekneleri için ayırdığı limanlar da özel amaçlı tekneleri misafir etmeye başladı. Türk denizciğinin neresine dokunursanız uzmanlıklar ve bir başarı öyküsü ortaya çıkıyor. Gemi inşa sanayimiz de oldukça gelişmiş durumda. Gemi inşa sanayisini kurduğunuz zaman gemide kullanılan malzemenin yerli sanayide üretilmesi için harekete de geçmiş oluyorsunuz” diye konuştu.
TEKNOLOJİ HENÜZ TAM OTURMADI
Teker, gemilerin yeşil enerji kullanımıyla ilgili de önemli açıklamalar yaptı.
Karbon emisyonu ve yeşil enerji kullanımında deniz sigortacılarının bekçi ilan edildiğine vurgu yapan Teker, “Finans ve deniz sigortacıları, yeşil enerji kullanmayan ve belli karbon emisyon raporlamalarını yapmayan armatörleri gemilerini sigorta etmeyeceğini deklere etmeye başladılar. Bununla ilgili inisiyatif grupları oluşmaya başladı. Finansörler finans vermiyor, deniz sigortacıları da sigorta yapmıyor. Aslında burada bir ikilem var. Teknoloji henüz tam oturmadı. Hedeflenen karbon emisyonuna gidecek yoldaki teknoloji oluşmadan, zorunluluklar geldi. Tersanelerimiz, zorunluluklara yönelik teknolojiyi geliştirmeye çalışıyor. Buda hem AR-GE yatırımları hem de inovatif çalışmalar yapmayı gerektiriyor. Türk tersaneleri bu konularda çok başarılı. Dünyada karbon emisyonuna yönelik Avrupa ve kuzey Amerika’da tarihler belirlendi. Karbon emisyonuna uymayan gemilerin o bölgelere gitmesine müsaade edilmeyecek” diye konuştu.
YÜZDE 100 SİGORTALANMA
Yaz tatillerini deniz turizminde değerlendirecek olanlara da mesaj veren Teker şunları söyledi: “Deniz turizmi tarafında sigortasız tekne kalmayacağını öngörüyoruz. Belgelendirme yapılırken ihtiyaç olan sigortalar, hem Turizim Bakanlığı hem Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı tarafından şart koşuluyor. Deniz turizmine katılacak vatandaşlarımız gönül rahatlığıyla denizi kullanabilir. Deniz turizminde yüzde 100 sigortalanma oranına doğru gidiyoruz.”